Diyetisyen Defne Gülcan, özellikle yaşanan Covid-19 salgını sürecinde daha çok rağbet gören bitkisel ürünlerin herkes tarafından kullanılamayacağını, tüketenlerin de doz konusunda bilinçli olması gerektiğini söyledi. Bitkilerden elde edilen her türlü ürünün masum görüldüğünü, bazı durumlarda yarardan çok zarar verebileceğini belirten Gülcan, “Örneğin ekinezya kar-zarar hesabı yapıldığında kullanıp kullanmama konusunda karar verilmesi zor olan bir bitkidir” dedi.

Kent Alsancak Tıp Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Gülcan, bağışıklık sistemini güçlendirdiği, güç ve enerji verdiği, bazı hastalıklardan koruduğu, kansere karşı kalkan oluşturduğu gibi iddialarla piyasaya sunulan bitkisel ürünlerin tüketimi konusunda uyarıda bulundu. Bu tür ürünleri herkesin kullanamayacağını, dozunun doğru ayarlanması gerektiğini belirten Gülcan, çay, şurup, hap, damla formlarında satılan ginseng, ekinezya, propolis, siyah üzüm çekirdeği gibi bitkisel ürünlerin sağlığa olumlu ve olumsuz etkilerini anlattı.

“Ginseng çok popüler”

Zaman zaman bitkisel ürünlerle ilgili uyarıların gündeme geldiğini, hatırlatmakta fayda olduğunu söyleyen Gülcan şöyle konuştu: “Tüketilen bitkisel ürünler içinde en popüler olanı ginseng. Popüler olmasının nedeni de içeriğinin zenginliği. Yapılan bir çalışmaya göre: 100 gram ginseng kökü; 338 kcal enerji, 12.29 gram protein ve 70 gram karbonhidrat içermektedir. Bu kökün içeriğinde ise; A vitamini (retinol), B1, B2, B12, C, E, niasin, kalsiyum, demir ve fosfor bulunmaktadır. Ginseng insülin direncine, bağışıklık sistemine aynı zamanda Alzheimer hastalarının bilişsel fonksiyonlarına da destek olduğu gösterilmiştir. Yorgunluk ve halsizlik durumlarının giderilmesinde de etkili olduğu belirtilmektedir. Ancak antikoagülan (kan sulandırıcı) etki gösteren ilaçlarla ginseng etkileşebileceğinden kullanım konusunda dikkatli olunmalıdır. Günlük doz 300-400 mg olmakla beraber fazlasının etkisini arttırmayacağı sadece zararlı olacağı unutulmamalıdır.”

“Ekinezya çocuklar için uygun değil”

Ekinezya üzerinde yapılan çalışmalar geniş gruplar ile yapılmadığından kullanmaya başlamadan önce dikkatli olmak gerekir uyarısını yapan Gülcan, “Kar zarar hesabı yapıldığında kullanıp kullanmama konusunda karar verilmesi zor olan bir bitkidir. Üst solunum yolları enfeksiyonlarına iyi geldiği düşünülmektedir. Özellikle erken dönemde olumlu etkisi olduğu belirtilmekle beraber düzenli ekinezya çayı içmenin bağışıklık hücreleri üzerinde olumsuz etkisi vardır. Kortizon içeren ilaçlarla ve antifungal (mantar tedavisinde kullanılan) ilaçlarla kullanımı önerilmez. Bu bitki çocuklar için uygun değildir” dedi.

“Kalbe iyi gelen şarap değil, üzümün çekirdeğindeki resveratroldur”

Siyah üzümle ilgili de bilgi veren Gülcan, “Siyah üzümün kabuğunda bulunan resveratrol maddesi damar açıcı özelliği ile kalbe iyi gelmektedir. Hatta uzun yıllar şaraplar bu özellik ile pazarlanmıştır. Ama kalbe iyi gelen şarap değil üzümün çekirdeğinde bulunan resveratroldur. Bu maddeyi içeren diğer gıdalar fındık, fıstık, nar dut, kızılcık olarak sıralanabilir” diye konuştu.

“Çocuklarda propolis kullanımına dikkat edilmeli”

Propolis, arıların bitkilerden toplayıp kendi enzimleri ile bir araya getirdiğinde oluşan reçinemsi bir maddedir. Propolisin temel özellikleri mantarlara, virüslere ve bakterilere karşı koruyucu olmasıdır diyen Gülcan, “Antifungal (mantarlara karşı) özelliği nedeni ile mantar enfeksiyonu, egzama ve sivilcelerin tedavisinde kullanılmaktadır. Antioksidan etkisi nar suyundan 80 kat daha fazla olan propolis mide bağırsak sistemi hastalıklarının tedavisine yardımcı olabilmektedir. Kan pıhtılaşmasını yavaşlatması nedeniyle propolis kullanıyorsanız doktorunuza söylemeyi unutmayınız. Propolis damla 2 yaşından küçük çocuklarda, propolis tabletin ise 11 yaşından küçük çocuklarda kullanımı önerilmemektedir” ifadelerini kullandı.

“Doktorunuzu bilgilendirin”

Öte yandan, Gülcan bu tür bitkisel ürünlerin kullanımı konusunda beslenme ve diyet uzmanlarına danışılabileceğini belirterek, “Bu tür ürünlerin ilaçlarla etkileşimi önemli. O nedenle eğer kullanıyorsanız mutlaka doktorunuzu bilgilendirin” şeklinde konuştu.