Türkiye’deki 193 üniversitenin 2020 yılı verileri doğrultusunda genel bir değerlendirilmesinin yapıldığı, “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu 2021″ Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından yayınlandı.

2021 Yılı Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporunda 2019-2020 eğitim ve öğretim yılında aktif olarak faaliyette bulunan 193 üniversitenin “Eğitim ve Öğretim”, “Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın”, “Uluslararasılaşma” ve “Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk” kategorilerindeki verileri analiz edilmiş ve dört ana kategori ve 45 alt gösterge doğrultusunda raporlaştırıldı. Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporunun, üniversitelere ilişkin etraflı bir değerlendirme fırsatı sunacağına, yükseköğretim sisteminin iyileştirilmesine yönelik ne tür müdahalelerde bulunulabileceğine ve hangi alanlarda araştırmalar yapılabileceğine ilişkin ipuçları vereceği değerlendiriliyor. Ayrıca gelecek yıllarda da düzenli olarak yayımlanması planlanan üniversite izleme ve değerlendirme genel raporlarının yükseköğretim yöneticilerine alanları ile ilgili kanıt temelli politika geliştirmeleri hususunda da katkı sağlaması ve yükseköğretim sistemine şeffaflık ve hesap verebilirlik kapsamında önemli katkılar sunması bekleniyor.

2020 yılı verileri analiz edilerek genel değerlendirme yapıldı

Raporda, her bir göstergenin ayrıntılı açıklaması, göstergeye ilişkin genel durum ve uygun olan göstergeler için en yüksek veri değerine sahip üniversiteler belirtildi. Çalışma kapsamında 2019-2020 eğitim ve öğretim yılında aktif faaliyette bulunan 193 üniversitenin verileri analiz edildi. Ayrıca rapora göre, Covid-19 Salgınının etkisiyle verilerde bir önceki yıla nazaran cüzi düşüşler olsa da yaklaşık 1,5 yıl boyunca üniversitelerde ara verilen yüz yüze eğitime, programların büyük bir kısmında yeniden başlanması ile 2021 yılı verilerinde önemli artışlar olacağı öngörülüyor.

Üniversitelerin merkezi sınavlardaki başarısı

Rapora göre, KPSS ve ALES gibi sınavlar yükseköğretimin mezunlarına ilişkin nitel değerlendirme yapılırken somut kanıtlar sunuyor. 2020 yılında yapılan Kamu Personel Seçme Sınavlarında (KPSS) 103 üniversitenin 584 programı ilk yüzde 5’lik dilime girdi. 2020 yılında yapılan Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavlarında (ALES) ise 95 üniversitenin 490 programı ilk yüzde 5’lik dilime girdi.

Öğrencilerin tarafından yürütülen projeler

Rapora göre, üniversiteler, öğrencilerinin toplumsal yaşama uyumlarını sağlamak ve mezuniyet sonrası istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla sosyal veya endüstriyel projelere aktif katılımlarını destekliyor. Öte yandan yine rapora göre 2020 yılında öğrenciler tarafından 157 üniversitede 8 bin 674 sosyal sorumluluk ve 122 üniversitede 5 bin 689 endüstriyel proje yürütüldü.

193 üniversite hakemli dergilerde yayın yaptı

2020 yılında değerlendirmeye alınan 193 üniversitenin tamamının ulusal hakemli dergilerde en az bir kurum adresli yayınının yayımlandığı vurgulanan raporda ayrıca şunlar kaydedildi:

“Aynı yıl SCI, SSCI ve AHCI endeksli dergilerde (ESCI dâhil) kurum adresli yayını yayımlanan üniversite sayısı ise 191’dir. 2016-2020 yılları arasında yayımlanmış yayınlar dikkate alındığında 2020 yılında 185 üniversitenin toplam 25 bin 627 kurum adresli yayını en yüksek 10’luk dilimde atıf almıştır. 2020 yılında 149 üniversite bin 887 patent faydalı model veya tasarım başvurusunda bulunmuştur. Aynı yıl 104 üniversitenin 651 başvurusu olumlu sonuçlanmıştır. 2020 mali yılında öğrenci başına yapılan cari harcama miktarı ortalaması 15 bin 825 liradır. Bu miktara bina yapımı ve onarımı, makine ve teçhizat alımı vb. yatırım harcamaları dâhil değildir. 2020 yılında 173 üniversitede ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarca desteklenen 9 bin 15 Ar-Ge projesi yürütülmüştür. Desteklenen Ar-Ge projesi sayısı 100 ve üzeri olan üniversite sayısı ise 23’tür. 2020 yılında 111 üniversite, Ar-Ge, verimlilik artırma, ürün geliştirme, inovasyon vb. kapsamda endüstri ile ortak 6 bin 218 proje yürütmüştür. Söz konusu projelerin toplam bütçesi yaklaşık 1,84 milyar liradır. 2020 mali yılında 186 üniversite, bütçelerinin ortalama yüzde 3,36’sını Ar-Ge kapsamında harcadıklarını beyan etmiştir. Bütçesinin yüzde 10 ve daha fazlasını Ar-Ge kapsamında harcadığını beyan eden üniversite sayısı ise 21’dir.”

Topluma hizmet ve sosyal sorumluluk faaliyetleri

2020 yılında 148 üniversitede 3 bin 424 sosyal sorumluluk projesinin yürütüldüğünün altı çizilen raporda, “Dezavantajlı gruplara yönelik sosyal uyum ve kapsayıcılığa ilişkin ise 152 üniversitede 4 bin 749 faaliyet düzenlenmiştir. 2020 yılında 170 üniversite sürekli eğitim merkezleri ve dil merkezleri aracılığıyla 281 bin 992 sertifika vermiştir. Bu kapsamda 2 bin 500 ve üzeri sertifika veren üniversite sayısı 35’tir” ifadeleri yer aldı.